Choroby układu oddechowego kotów, Cz.2

Choroby tchawicy.

Pierwotne zapalenia tchawicy występują u kotów stosunkowo rzadko. W przeciwieństwie do psów samodzielne zapalenie tchawicy u kotów jest praktycznie niespotykane. Najczęściej jest następstwem wirusowego zakażenia górnych dróg oddechowych. 

Zapalenie tchawicy może rozwinąć się wskutek aspiracji cząstek jedzenia, nie stwarza jednak takich problemów jak występujące zazwyczaj w jego następstwie zachłystowe zapalenie płuc. 

Jatrogenne zwężenie tchawicy może powstawać na skutek wprowadzenia zbyt dużej ilości gazu do mankietu rurki intubacyjnej. W takim wypadku u kotów w okresie pooperacyjnym dochodzi do stopniowego nasilania się duszności. Stan ten może być leczony chirurgicznie przez wykonanie anastomozy tchawicy, rokowanie jest jednak złe, ponieważ większość kotów nie przeżywa powikłań związanych  z zabiegiem chirurgicznym. 

Nowotwory tchawicy są u kotów rzadkie. Istnieją doniesienia na temat występowania chłoniaków oraz różnych odmian raka. Ucisk na tchawicę powodowany przez procesy rozrostowe może także powodować zaburzenia oddychania.

Choroby oskrzeli i dolnych dróg oddechowych. 

Astma kotów. (FAS)

Jest to choroba dróg oddechowych o prawdopodobnie alergicznym podłożu, charakteryzująca się:
•    napadami duszności,
•     świszczącymi odgłosami oddechowymi,
•     napadowym kaszlem. 

W ostrych ciężkich przypadkach może pojawić się sinica. Jeżeli choroba występuje dłuższy czas, u niektórych kotów objawy mogą być stałe. Ponieważ choroba przebiega ze zwężeniem światła oskrzeli w obrębie klatki piersiowej, duszność nasila się głównie w fazie wydechu. 

Nie jest możliwe rozpoznanie FAS przy zastosowaniu jednej techniki diagnostycznej. Rozległość zmian radiologicznych zmienia się w zależności od stopnia nasilenia objawów klinicznych. Zmiany te mają postać wzmożonego nacieczenia okołooskrzelowego i śródmiąższowego płuc. 

Badanie radiologiczne umożliwia także stwierdzenie:
•    nadmiernego wypełnienia płuc,
•    spłaszczenia i przemieszczenia przepony do tyłu,
•     połykania powietrza. 

Ostre zapaleni oskrzeli.

U kotów z ostrym zapaleniem oskrzeli wywiad dostarcza informacji o kaszlu występującym od niedawna. Badanie RTG klatki piersiowej ukazuje nieswoisty obraz oskrzeli, w płynie z wypłuczyn drzewa oskrzelowego stwierdza się dużą liczbę komórek wskazujących na stan zapalny z przewagą makrofagów. Badanie mikrobiologiczne płynu pozyskanego metodą BAL daje dotychczas bardzo zróżnicowane wyniki i nie pozwala na pewne uznanie stwierdzonych drobnoustrojów za czynnik chorobotwórczy. Stosuje się leczenie objawowe. Rozpoznanie ostrego zapalenia oskrzeli często ustalane jest na podstawie całkowitego wyzdrowienia pacjenta i braku nawrotów choroby.

Przewlekłe zapalenie oskrzeli.

Przewlekłe zapalenie oskrzeli jest postępującą chorobą z idiopatycznym zapaleniem dróg oddechowych powodującym nadmierną produkcję śluzu i przewlekły kaszel. Z reguły możliwe jest rozpoznanie na drodze eliminacji, przy czym należy wziąć pod uwagę takie przyczyny przewlekłego kaszlu, jak:
•    niewydolność prawokomorowa serca,
•    nowotwory płuc,
•     odoskrzelowe zapalenie płuc.

Czas trwania choroby zależy od stopnia współistniejącego zwłóknienia płuc, które zmniejsza szanse na wyzdrowienie. Zaleca się stosowanie połączenia glikokortykosterydów i środków rozszerzających oskrzela. Wskazana jest także antybiotykoterapia na podstawie własnego doświadczenia lub antybiogramu.

Bakteryjne zapalenie płuc.

W przypadkach zapalenia płuc u kotów bardzo prawdopodobna jest etiologiczna rola Bordatella bronoseptica, ponieważ często udaje się wyhodować ten drobnoustrój z płuc kociąt z ciężkimi i często kończącymi się śmiertelnie odoskrzelowymi zapaleniami płuc. Chorobę stwierdza się z reguły u apatycznych kociąt w wieku poniżej 10 tygodni. Ciężkie przypadki objawiają się dusznością i sinicą, niekiedy dochodzi do zaburzeń oddychania mogących kończyć się śmiercią. Badaniem pośmiertnym stwierdza się lite szare guzki na stwardniałej powierzchni płuc kociąt. W miejscach nacięcia płuc pojawia się ropny wysięk zamykający drobne oskrzeliki.

Zachłystowe zapalenie płuc.

Czynniki predysponujące do aspiracji cząstek stałych lub substancji płynnych do dróg oddechowych są bardzo różne. We wszystkich przypadkach wczesne rozpoznanie zachłyśnięcia decyduje o dalszych losach pacjenta. Drogi oddechowe muszą być drożne, czasami konieczna jest intubacja. Materiał znajdujący się w gardle trzeba usunąć, by zapobiec jego wtórnej aspiracji. Środowisko wzbogacone w tlen zmniejsza niedotlenienie. Jeżeli jest to możliwe, należy odessać obcą substancję z dróg oddechowych za pomocą bronchoskopu. 

Zaczadzenie.

Wdychanie substancji gazowych może prowadzić do chorób wielu narządów. Zatrucie tlenkiem węgla powoduje nasilone niedotlenienie tkanek. W przypadku dostania się do dróg oddechowych gorących substancji stałych może dochodzić do uszkodzeń termicznych. Wskutek oparzenia tworzy się wiele toksycznych produktów ubocznych, które mogą przenikać do płuc. Upośledzenie czynności płuc wywołuje niekiedy obrzęk wskutek uszkodzenia tkanek, a w okresie późniejszym wskutek odoskrzelowego zapalenia płuc, powodowanego utratą czynności makrofagów pęcherzykowych w uszkodzonych płucach. Leczenie jest ukierunkowane przede wszystkim na zmniejszenie niedotlenienia przez podawanie czystego tlenu. Następnie stosuje się antybiotykoterapię w zwalczaniu odoskrzelowego zapalenia płuc i zapobiega skurczom oskrzeli przez zastosowanie środków rozszerzających oskrzela. Podobnie jak w przypadku zachłystowego zapalenia płuc przeciwwskazane jest użycie glikokortykoidów.

Nowotwory płuc. 

Pierwotne guzy płuc występują rzadko. Pierwsze objawy kliniczne są zazwyczaj nieswoiste. Może wystąpić brak apetytu, utrata masy ciała, gorączka, osowiałość. W późniejszym okresie rozwija się duszność, przyspieszenie oddechów i kaszel. Większość nowotworów płuc u kotów jest złośliwa i ma dużą tendencję do dawania przerzutów. Zmiany przerzutowe występują zarówno w płucach, jak i w innych narządach. Pierwotne raki płuc dają niekiedy przerzuty do kości palców, co czasami prowadzi do kulawizny. 

Z drugiej strony nowotwory innych narządów mogą dawać przerzuty do płuc. U kotów najczęstszym nowotworem pierwotnym z przerzutami do płuc jest gruczolakorak gruczołu mlekowego. Przerzuty powodują kaszel i duszność. 

Obrzęk płuc. 

Obrzęk płuc jest często następstwem chorób serca, szczególnie kardiomiopatii. Zatrucie parakwatem prowadzi w późniejszym okresie choroby do obrzęku płuc. Przyspieszenie oddechu i duszność są zwykle objawami zbliżającej się śmierci. Możliwe jest także uszkodzenie płuc wskutek urazu spowodowanego nadmiernym ciśnieniem gazów w trakcie znieczulenia.

Choroby śródpiersia. 

Najczęstszą chorobą śródpiersia kotów jest chłoniak śródpiersiowy. U młodych dorosłych kotów guz ten jest często spotykany, chore koty są zazwyczaj nosicielami wirusa białaczki. Grasiczaki są rzadsze niż chłoniaki i zazwyczaj łagodne. 

Zmiany w dogłowowej części klatki piersiowej nasuwają podejrzenie nowotworu w przedniej części śródpiersia. Radiologicznie stwierdza się:
•    cień o gęstości tkanek miękkich w przedniej części klatki piersiowej,
•     uniesienie tchawicy,
•     doogonowe przesunięcie serca,
•     płyn w jamie opłucnej. 

Innym obrazem chorobowym spotykanym u kotów jest odma śródpiersiowa, wywołana zazwyczaj przez uszkodzenie tchawicy lub zapalenie śródpiersia z tworzeniem gazu. 

Choroby ściany klatki piersiowej.

 Częste następstwa urazów klatki piersiowej to:
•    wylew krwi do jamy opłucnej,
•     stłuczenie płuc. 

Pojedyncze złamania żeber zazwyczaj leczy się zachowawczo. Tak zwana klatka cepowata stanowi stan zagrożenia życia i jest skutkiem mnogich złamań pojedynczych żeber. Powoduje to upośledzenie oddychania i perfuzji płuc z powodu niefizjologicznych ruchów fragmentów żeber.

W przypadku ciężkiego urazu klatki piersiowej w pierwszej kolejności konieczne jest zwalczanie wstrząsu i niedotlenienia oraz wyrównanie ewentualnych zmian w jamie opłucnej. Przy licznych złamaniach żeber stabilizacja wewnętrzna ma sens tylko wtedy, gdy możliwe jest usunięcie przyczyny choroby. Opisano także metody stabilizacji zewnętrznej złamanych odłamów bez konieczności stosowania znieczulenia ogólnego, wykorzystaniem szyn mocowanych za pomocą szwów zakładanych wokół fragmentów żeber. Nowotwory klatki piersiowej – włókniakomięsaka i kostniakomięsaka – spotyka się sporadycznie. Rzadką wadą wrodzoną jest tzw. Klatka lejkowata z dogrzbietowym przesunięciem mostka i spłaszczeniem ściany. 

Choroby przepony. 

W przypadku przerw w ciągłości przepony należy wyróżnić:
•    wrodzoną przepuklinę przeponową,
•     pęknięcie przepony.

Wrodzona przepuklina przeponowa na ogół przebiega bezobjawowo. W przypadku dużych pęknięć lub nagromadzenia gazów w przemieszczonych narządach chore koty wykazują ostre zaburzenia oddechowe. Stosunkowo małe pęknięcia mogą miesiącami nie dawać żadnych objawów. Objawy kliniczne to:
•    brak apetytu,
•    utrata masy ciała,
•     znaczne przyspieszenie oddechu
•    , brzuszny typ oddychania.

Postępowanie lecznicze polega na repozycji wpadniętych trzewi i zespoleniu przerwy w ciągłości przepony. Operację należy wykonać przy braku rezultatu leczenia zachowawczego lub przy wypadnięciu żołądka do klatki piersiowej i jego rozszerzeniu. 

CDN.