Żywienie cieląt, Cz. 2



Żywienie cieląt,
Cz. 2


Apetyt, zapotrzebowanie na pokarm.


Pobieranie pokarmu przez cielęta w okresie żywienia mlekiem (paszami zastępczymi) jest uwarunkowane jego ciepłotą i jakością. Spożycie pasz mleko zastępczych w pewnej mierze zależy od stopnia rozpuszczenia lub od zawartości suchej masy. Stosowanie dużych dawek paszy mleko zastępczej ogranicza podawanie paszy suchej i odwrotnie, większe ilości pasz suchych (siano, ziarno) ograniczają zapotrzebowanie na pasze mleczne i substytuty mleka, natomiast wzrasta zapotrzebowanie na wodę. Chęć do jedzenia wyraźnie słabnie:

  • z pogorszeniem stanu zdrowia,
  • po nagłej zmianie paszy,
  • przy niewłaściwym obchodzeniu się ze zwierzętami,
  • podwyższeniu temperatury pomieszczeń.

Niedostatek wody, zwłaszcza w okresie lata, obniża apetyt i dlatego zaleca się by cielęta od 7 dnia życia miały swobodny dostęp do wody pitnej.

Ilość niezbędnej wody zależy od:

  • wieku,
  • pory roku,
  • temperatury otoczenia,
  • wentylacji,
  • składu dawki pokarmowej,
  • stanu organizmy,
  • dostępności soli mineralnych,
  • ciepłoty podawanej wody,
  • sposobu pojenia,
  • technologii chowu.

Cielęta potrzebują dużo więcej wody niż zwierzęta dorosłe. Swobodny dostęp do wody warunkuje:

  • ilość spożytej paszy,
  • wzrost zwierząt,
  • ogólny rozwój,
  • stan zdrowia.

Należy pamiętać, że skrócenie okresu dawki żywienia cieląt mlekiem zależy od zwiększenia wartości dawki żywieniowej oraz jakości pasz suchych. Zmniejszenie ilości podawanego mleka i pasz zastępczych wymaga stosowania zwiększonych dawek paszy treściwej i zwiększenia całej dawki żywieniowej.

Okres żywienia siarą.


Żywienie siarą jest najbardziej krytycznym okresem, który w decydujący sposób wpływa na pomyślność chowu. Siara, wydzielina gruczołu mlekowego, stanowi najlepszą i niezastąpioną paszę dla cieląt. Jest bogatym źródłem białka z dużą zawartością immunoglobulin, energii, związków mineralnych i witamin, szczególnie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Żywienie siarą zapewnia odpowiednią ilość immunoglobulin cielętom, które rodzą się ich pozbawione. W okresie żywienia siarą, zwłaszcza w gospodarstwach wielkotowarowych, chodzi o zapewnienie optymalnej odporności biernej. Znaczny wpływ ma stosowanie odpowiedniej technologii karmienia siarą, szczególnie w ciągu pierwszych 24-36 godzin po urodzeniu. Moment podania pierwszej siary decyduje o zdolnościach absorpcyjnych makromolekuł immunoglobulin przez jelita cienkie, który zdolności, w miarę upływającego czasu, maleją, zmniejszając się o połowę po 24 godzinach i zanikają po 36 godzinach. Jednocześnie koncentracja immunoglobulin w siarze po ocieleniu z czasem spada.

W stadach o wysokiej zachorowalności zaleca się podawanie mieszaniny siary pochodzącej od kilku krów. Szczególnie dobre rezultaty uzyskuje się wówczas u cieląt pochodzących od pierwiastek lub od krów wprowadzonych do stada na krótko przed ocieleniem. Ten sposób pojenia siarą zabezpiecza szerokie spektrum immunoglobulin i chroni przed florą bakteryjną obory.

W okresie porodów nadmiar pozyskiwanej siary można przetrzymywać przez krótki okres w chłodni. Dłuższe przechowywanie siary wymaga mrożenia, najlepiej w odpowiednich porcjach, w woreczkach z PCV. Po rozmrożeniu siarę podaje się cielętom.
Żywienie mlekiem i paszami zastępczymi.

Żywienie cieląt mlekiem, stosowane po odpowiednim jakościowo i ilościowo żywieniu siarą, stwarza optymalne warunki do dalszego chowu. Trawienie w okresie pierwszych 4-6 tygodni ma zasadniczy wpływ na wykształcenie trawieńca oraz przygotowuje do przyswajania białek mleka. Rozwój ten wpływa na:

  • szybkie ścinanie mleka,
  • strukturę strącanej kazeiny w trawieńcu,
  • czynność trawieńca,
  • wchłanianie nie tylko białek, ale także tłuszczów i związków mineralnych,
  • rzutuje na gospodarkę wodną ustroju.

Mieszanki pokarmowe w żywieniu cieląt.

Żywienie cieląt polega na podawaniu mleka z dodatkiem pasz stałych oraz miksowanych suchych pasz mlecznych z ciepłą wodą. Dieta mleczna z mieszankami paszowymi jest przeznaczona na okres przejściowy-między żywieniem pełnotłustym mlekiem a paszami mlekozastępczymi. Jest to lekkostrawna dieta, stosowana w okresie zaburzeń trawiennych, działająca dietetycznie i leczniczo. Jej skład i zdolności zastępowania przeciwciał pozwalają stosować ją jako paszę przeciwstresową i dietetyczny pokarm leczniczy dla cieląt. Niezbędna ilość tego rodzaju paszy do odchowania cielęcia mieści się w granicach 3-5 kg. Pasze zastępcze suche znane są pod nazwą Laktosan i Laktavit. Skład komponentów tych pasz odpowiada fizjologicznym potrzebom młodych, intensywnie rosnących cieląt w okresie żywienia mlekiem. Ilość Laktavitu potrzebna w okresie odchowu cielęcia, w zależności od długości okresu żywienia mlecznego, wynosi 25 do 39 kg.

Pójła z pasz mleko zastępczych rozpuszczonych w wodzie w stosunku 1:9 przygotowuje się w mikserze, używając połowę ilości wody i odmierzoną dawkę paszy. Po zmiksowaniu, uzupełnia się pozostałą ilością wody, dbając o to, by ciepłota przygotowanego mleka mieściła się w granicach 38-39 stopni Celsjusza. Odwirowane mleko, uzupełnione związkami mineralnymi, witaminami i tłuszczem, jest odpowiednim pokarmem dla młodszych cieląt. Odwirowane i zregenerowane mleko podaje się w formie:

  • zasadniczego napoju mlecznego, przez cały okres pojenia mlekiem,
  • jako paszę zastępczą, w okresie 3-4 tygodnie przed odsadzeniem.

Do regeneracji odciąganego mleka stosuje się:

  • tłuszcz do pasz mlekozastępczych,
  • dodatki mineralne,
  • dodatki biologiczne.

Tłuszcz stosowany w mieszankach mlecznych:

  • topiony łój I i II klasy,
  • smalec wieprzowy topiony klasy II,
  • olej kokosowy,
  • emulgator C,
  • lecytyna spożywcza,
  • stabilizator.

Nadmiarem siary określamy ilość siary niewykorzystanej przez cielę w pierwszym okresie życia. Ilość produkowanej przez krowę siary w pierwszych pięciu dniach po porodzie znacznie przekracza możliwości spożycia przez potomstwo. Zebrana w pierwszych 3 dniach siara, bogata w tłuszcze, związki mineralne, białka, optymalny skład aminokwasów, po rozcieńczeniu wodą w stosunku 1: 1-2 może być przeznaczona bezpośrednio do picia lub zakonserwowana. Przy sprawnej organizacji zbierania i konserwacji siary można nią pokryć 10-15% całej ilości mleka potrzebnej do odchowu cieląt.

Uzupełniające pasze treściwe przeznaczone dla cieląt produkuje się w postaci pasz sypkich lub granulowanych. Pasze objętościowe, w postaci delikatnego siana, przeznaczone dla cieląt podaje się już od 7. dnia życia, głównie w celu przyzwyczajenia do tej paszy.

Dobrej jakości siano jest najlepszym rodzajem paszy objętościowej. Do 90. dnia życia cielę spożywa go ok. 35 kg. Siano podawane w tym okresie, stanowi znakomite uzupełnienie dawki pokarmowej i odpowiada optymalnemu rozwojowi anatomicznemu i funkcjonalnemu przedżołądków. Inne pasze objętościowe stosowane w żywieniu cieląt to:

  • kiszonka,
  • susz z zielonek,
  • względnie pasze zielone.

Dobrej jakości okopowe podaje się cielętom od 2-3 miesiąca życia.

Konserwacja siary.

Fermentacja siary.
W procesach fermentacyjnych wykorzystuje się

  •   Streptococcus lactis,
  •   Streptococcus haemophilus,
  •   Lactobacillus acidophilus,
  •   Lactobacillus bulgariens.

Immunoglobuliny siary fermentowanej są resorbowane w znacznie mniejszym stopniu niż siary świeżej lub mrożonej. Siarę konserwowane przez fermentację przeznaczamy dla cieląt w wieku do 17 dni. Do plastikowych naczyń zbieramy siarę i pozostawiamy w temperaturze pokojowej przez 7 dni, mieszając raz dziennie. W ten sposób konserwowana siara może być przechowywana przez ok. 15-30 dni. Przed podaniem cielętom rozcieńczamy ją wodą o temp. 30 stopni Celsjusza w stosunku 1:1.

Kiszenie siary
polega na dodaniu wody i dodatków organicznych ułatwiających zakiszanie. Zaleca się dodawanie:

  • kwasu propionowego,
  • kwasu octowego,
  • kwasu mrówkowego,
  • formaldehydu.

Mrożenie siary.
Siarę mrozimy w temp. -20 stopni Celsjusza i przetrzymujemy dowolnie długo. Siara mrożona zachowuje:

  • składniki odżywcze,
  • pH,
  • zawartość tłuszczu,
  • suchej masy,
  • azotu całkowitego,
  • azotu niebiałkowego.

Poziom witaminy A nie ulega zmianie, a zawartość karotenów po półrocznym przechowywaniu obniża się o 60%. Nie stwierdzono ujemnego wpływu siary mrożonej, fermentowanej na drodze naturalnej i konserwowanej kwasem propionowym lub formaldehydem, na zawartość glukozy, białka, azotu mocznikowego w surowicy cieląt.

CDN




Zgodnie z ustawą z 4 lutego 1994 o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 94 Nr 24 poz. 83, sprost.: Dz. U. 94 Nr 43 poz. 170) oraz zmianami z dnia 9.05.2007 r. (Dz. U. Nr 99, poz. 662) za naruszenie praw własności poprzez kopiowanie, powielanie i rozpowszechnianie przedstawionych na stronach Veterynaria.pl, Vetforum.pl, Sklep.Veterynaria.pl treści bez zgody właściciela grozi grzywna oraz kara pozbawienia wolności od 6 m-cy do lat 5 (art. 115.1).