Nużyca psów
Nużyca zwana też demodekozą (łac. Demodecosis) to choroba skóry wywoływana przez pasożyty z rodziny Demodicidae. Może atakować wiele gatunków zwierząt. W Polsce najczęściej występuje u psów, stanowiąc istotny problem w dermatologii weterynaryjnej. W pełni rozwinięta nużyca może prowadzić do śmierci.
Wywoływana jest przez Demodex canis - małe roztocze, długości ok. 0,3mm, o kształcie robakowatym, posiadające w przedniej części ciała 4 pary odnóży. Odwłok wydłużony, prążkowany. Pasożyty bytują głównie w mieszkach włosowych. Obecność nużeńca jest stwierdzana u około 80% populacji psów. U zwierząt zdrowych inwazja ta przebiega bezobjawowo. Przyjmuje się, że czynnikiem indukującym rozwój choroby jest spadek odporności.
Objawy kliniczne
* postać łuszcząca
Jest pierwotną postacią demodekozy. Zaczyna się drobnymi, ograniczonymi przerzedzeniami włosa, które następnie przechodzą w lokalne wyłysienia. Naskórek w miejscu zmian ulega nadmiernemu złuszczaniu. Zmiany zazwyczaj pojawiają się początkowo w okolicy głowy (zwłaszcza grzbiet nosa, wargi, okolice oczu), następnie postępują na resztę ciała. Świąd w przeważającej części przypadków nie występuje, jeśli się pojawia ma bardzo niewielkie nasilenie.
* postać krostowata
Jest wynikiem powikłań bakteryjnych - najczęściej powodowanych przez gronkowce i paciorkowce. Na zmienionej chorobowo skórze pojawiają się ropne krosty. Skóra stopniowo ulega pogrubieniu, pofałdowaniu, powiększają się okoliczne węzły chłonne. Rozwój choroby może doprowadzić do ropnego głebokiego zapalenia skóry i tkanki podskórnej. Śmierć następuje w wyniku wyniszczenia organizmu i ogólnego zakażenia.
Rozpoznanie
Jest stawiane na podstawie objawów klinicznych i wykonanych badań dodatkowych. Podstawowym badaniem jest oglądanie zeskrobin lub wyciśniętej z krost wydzieliny pod mikroskopem. Obecność pasożytów w dużym stopniu może potwierdzić podejrzenie demodekozy. Nie stwierdzenie obecności Demodex canis w badanym materiale nie może być pewnym wykluczeniem choroby.
|
Fot. 2 By rozpoznać nużycę należy wykonać głęboką zeskobinę skóry. |
Leczenie
Leczenie nużycy obejmuje zwalczanie samego pasożyta, opanowanie wtórnych powikłań bakteryjnych jak i stymulację odporności naturalnej organizmu. Ze względu na potencjalną toksyczność, dobór leku likwidującego bezpośrednio inwazję Demodex canis należy wyłącznie do decyzji lekarza weterynarii. Wtórne infekcje bakteryjne zwalcza się antybiotykami o szerokim spektrum działania. W leczeniu należy uwzględnić również preparaty podnoszące odporność - zarówno ogólną (leki immunostymulujące), jak i lokalną skóry (np. odżywki, szampony). Zalecanym uzupełnieniem leczenia jest stosowanie witamin, w tym biotyny i leków zawierających NNKT.