Fretki

  

W ostatnich latach zauważalna jest coraz większa moda na hodowanie zwierząt, które do tej pory nie były uznawane za domowe. Największą popularnością cieszą się fretki.

Historia i pochodzenie
    Zwierzęta te dla wielu z nas egzotyczne zaczęto hodować bardzo dawno bo już w starożytnym Egipcie. Służyły one do walki z gryzoniami. W średniowieczu dotarły do Europy, gdzie dzielnie pełniły podobną rolę do momentu, kiedy nie zostały wyparte przez kota, który notabene też wywodzi się z Egiptu. Fretki pływając na statkach dotarły do Ameryki, a potem do Australii. Tam dzielnie walczyły z plagami króliczymi.

    Fretka jest albinotyczną udomowioną przed wiekami formą tchórza. Jest ssakiem z rodziny łasicowatych. Obecnie najczęściej hodowana jest krzyżówka tchórza z fretką zwana tchórzofretką lub krócej fretką.

    Przez ostatnie lata dwudziestego wieku jedynym jej przeznaczeniem była produkcja futrzarska. Na szczęście dla fretki moda minęła i stała się ulubienicą naszych domów.

    Dorosłe osobniki ważą: 0,5-1 kg samice i 1-2 kg samce.

Rozmnażanie
    Między bajki można włożyć powtarzane często na stronach internetowych stwierdzenie, że nieszczepiona fretka jak kogoś ugryzie to go zarazi wścieklizną.

    Najczęściej do naszych domów trafiają fretki w wieku dwóch miesięcy, na początku lata. Jest to związane z cyklem płciowym. Ruja rozpoczyna się zazwyczaj pod koniec lutego i trwa 4-8 tygodni. W okresie rui samica ma powiększone narządy rodne do wielkości wiśni. Owulacja jest prowokowana i następuje po dosyć brutalnej kopulacji.

    Ciąża trwa ok.42 dni. Młode rodzą się najczęściej nocą. Mioty są dosyć liczne. średnia wynosi 6-8 sztuk. Szczenięta bo tak się nazywa potomstwo fretki rodzą się ślepe, głuche, bezzębne, prawie gołe. Po ok.10 dniach zaczynają porastać futrem, w wieku 30 dni otwierają oczy i zaczynają robić wycieczki poza gniazdo. 42 dnia samica powoli przestaje karmić młode, a w wieku 52 dni gotowe są do oddania.

    Często przy bardzo dużych miotach (16 sztuk ) zalecane jest dokarmianie młodych od 3 tygodnia życia. Nadaję się do tego mleko z płatkami owsianymi z dodatkiem fosforanu wapnia. Można oczywiście dokarmiać preparatami mlekozastępczymi dla psów i kotów, ale przy dużej żerności maluchów jest to dosyć kosztowne.

    Również samce okres rujowy przeżywają bardzo intensywnie. Powiększają się znacznie jądra, a nastroje zmieniają się co 5 minut. Od euforii i zadowolenia do złośliwości i agresywności.

Żywienie
    Fretki są drapieżnikami nie gardząc jednak pokarmem roślinnym. W warunkach naturalnych tchórze żywią się drobnymi ssakami, żabami, ptakami, padliną , jagodami, grzybami.

    W hodowli również podstawę stanowi pokarm mięsny. Przy metodzie karmienia pokarmami naturalnymi stosuje się mięso wołowe, drobiowe, ryby, króliki, podroby-które powinny stanowić ok.80%. Reszta to pokarmy zbożowe płatki, kasze, ryż oraz owoce które fretki uwielbiają. Z owoców należy wymienić jabłka, truskawki, banany, winogrona, gruszki, arbuz.

    Fretki przyzwyczajane od małego nie gardzą warzywkami: ogórek, marchewka, kalarepka, kapusta mogą być dobrym uzupełnieniem diety.

    W związku z tym, że przygotowanie urozmaiconych i smacznych posiłków bywa kłopotliwe większość hodowców stosuje jedzenie gotowe. Można stosować pokarm puszkowy i suchy dla fretek, ale w związku z ubogim asortymentem i wyższą ceną najczęściej stosowany jest pokarm dla kotów. Jest on stosunkowy bogaty w białko chociaż nie tak jak pokarm dla fretek dlatego zalecany jest dodatek mięsa. Przy tym żywieniu nie należy oczywiście zapominać o smakołykach w postaci owoców.

    Zakazane jest natomiast dokarmianie zwierząt słodyczami. Szczególnie toksyczna jest czekolada. To samo dotyczy wędlin i innych pokarmów bogatych w sól i przyprawy. Nadmiar soli uszkadza nerki i może prowadzić do obrzęków mózgu.

Wymagania środowiskowe
    Fretki są mało odporne na wysokie temperatury. Dłużej działająca temperatura powyżej 27°C potrafi zwierzaka zabić. Dlatego należy unikać wystawienie frety na balkon od strony południowej oraz dłuższe przewożenie w gorącym samochodzie. W razie przegrzania należy szybko ją schłodzić nakładając na nią zimny, mokry ręcznik.

Choroby
    Wśród chorób jakie mogą dotknąć naszą fretę jest nosówka - choroba wirusowa, którą nasz pupil może zarazić się od psa na spacerze. Może ona przebiegać w formie ostrej zropieniem oczu, katarem i postacią nerwową lub formie przewlekłej charakteryzującej się strupami na brodzie pod pachami i stopach.

    Przeciw nosówce fretki szczepi się dwukrotnie w wieku 8 i 12 tygodni szczepionkami zarejestrowanymi dla psów. Starsze zwierzęta szczepi się 1 raz w roku.

    Fretki podatne są na choroby przewodu pokarmowego. Dlatego uważać na świeżość produktów i w razie wymiotów i biegunki udać się do weta.

    Zwierzęta te podatne są również na zapalenia płuc objawiające się kaszlem, katarem, dusznością.
Należy więc unikać przeciągów i nagłej zmiany temperatury.

    U zwierzaków tych stosunkowo często występują choroby skóry. Jedną z nich jest świerzb. Powoduje on świąd i zapalenie skóry wokół uszu i okolicach pyszczka. W drugiej postaci atakuje przestrzenie międzypalcowe. Leczenie świerzbu jest trudne ale możliwe i należy to zrobić koniecznie gdyż może się przenieść na ludzi.

    Podobnie jest z grzybicą na którą czasami chorują te zwierzęta. W tym przypadku widoczne są pierścieniowate przerzedzenia włosa a czasami łuski i strupy na skórze.

    Fretki czasami chorują na zapalenie ucha. Łapią także pchły od naszych psów lub kotów. Pchły zwalcza się preparatami owadobójczymi które poleci wet.

    Inną przypadłością jest przytkanie gruczołów okołoodbytowych. Cechuje się ono tzw. saneczkowaniem czyli świądem odbytu. Należy wówczas wycisnąć zawartość gruczołów.

Fretki i wścieklizna
    Fretki chorują również na wściekliznę. Jednak żeby doszło dochoroby Fredzia musiałaby zostać pogryziona przez chore na tę chorobę zwierzę. Jest to raczej mało prawdopodobne u fretki która czas spędza w domu lub na spacerze na szelkach.
    W innych przypadkach oczywiście warto zaszczepić fretkę przeciw wściekliźnie.

    Między bajki więc można włożyć powtarzane często na stronach internetowych stwierdzenie, że nieszczepiona fretka jak kogoś ugryzie to go zarazi wścieklizną.

    Dostaję sporo maili z pytaniem o zapach wydzielany przez gruczoły okołoodbytowe i możliwość ich chirurgicznego usunięcia.
    Otóż rzadko się zdarza że przestraszona fretka opryska nas zawartością gruczołów. Usunięcie gruczołów według ustawy o ochronie zwierząt jest przestępstwem związanym z dręczeniem zwierzęcia i nie wykonuje się tego.

    Inne pytania dotyczą kąpieli fretki.
Absolutnie odradzam kąpanie z dwóch powodów:

   1. Większość zwierząt panicznie boi się wody.
   2. Kąpiel tylko na chwilę usunie specyficzny zapach piżma, natomiast im częściej będzie kąpana, tym intensywniejszy będzie miała zapaszek.

 

autor: lek.wet. Zbigniew Mozga
Lecznica Małych Zwierząt



Zgodnie z ustawą z 4 lutego 1994 o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 94 Nr 24 poz. 83, sprost.: Dz. U. 94 Nr 43 poz. 170) oraz zmianami z dnia 9.05.2007 r. (Dz. U. Nr 99, poz. 662) za naruszenie praw własności poprzez kopiowanie, powielanie i rozpowszechnianie przedstawionych na stronach Veterynaria.pl, Vetforum.pl, Sklep.Veterynaria.pl treści bez zgody właściciela grozi grzywna oraz kara pozbawienia wolności od 6 m-cy do lat 5 (art. 115.1).