Depresja oddechowa i bezdech wywołane w następstwie stosowania propofolu

    Propofol jest jednym znajczęściej stosowanych u psów i kotów środków znieczulających, gdyż uważany jest za bezpieczny. Wywołuje jedynie nieznaczne efekty uboczne. Środek ten jest pochodną alkilofenolową o niskiej rozpuszczalności w wodzie, dlatego zawieszasie go w roztworze zawierającym olej sojowy i oczyszczone fosfatydy jaja kurzego. Jest dożylnym środkiem anestetycznym o krótkotrwałym działaniu, stosowanym do wprowadzenia i podtrzymania znieczulenia ogólnego, uzyskania działania sedatywnego lub nasennego przy zabiegach chirurgicznych i diagnostycznych w znieczuleniu przewodowym lub miejscowym.
    Lek po dożylnym wstrzyknięciu szybko przemieszcza się do tkanek i jest metabolizowany w ponad 90% w wątrobie, dzięki czemu nie kumuluje się w organizmie. Łączy się z białkami plazmatycznymi krwi oraz erytrocytami ( 97-99% ),  jednak możliwe jest znaczne zwiększenie frakcji wolnej anestetyku we krwi w połączeniu z opioidami lub benzodiazepinami.

Fot. Propofol - dożylny anestetyk o krótkotrwałym działaniu

Zależnie od dawki i szybkości podawania powoduje szybką sedację lub głęboką anestezję z możliwością szybkiego wybudzenia pacjenta. Warto jednak wiedzieć, że istnieją znaczne różnice w farmakokinetyce i dynamice propofolu między poszczególnymi rasami psów i kotów oraz w zależności od szybkości infuzji. W doświadczeniu określono maksymalną dawkę i.v. propofolu, która nie wywołuje bezdechu u niezsedowanych psów. Okazało się, ze jest ona znacznie wyższa niż jest to zalecane.

    Sześciu zdrowym psom ( 3 psom i 3 sukom) w wieku od 8-12 miesięcy podano Propofol w dawce 6,5 mg/kg masy ciała w tempie 20 mg/10 sek. Kolejne podania następowały w odstępach trzydniowych, za każdym razem zwiększając dawkę o 2,5mg/kg      ( drugie podanie: 9 mg/kg ), aż do wystąpienia zaburzeń ze strony układu oddechowego, krążenia czy nerwowego.
Bezdech stwierdzono u wszystkich badanych psów, a jego czas był różny. Zwiększał się jednak znacznie u wszystkich zwierząt po przekroczeniu dawki 14 mg/kg masy ciała. Zaobserwowano, że Propofol podawany dożylnie może wywoływać tylko niewielką depresję układu krążenia, nawet przy dawkach większych, niż dawki wywołujące bezdech, gdy szybkość infuzji nie przekracza 20 mg/ 10 sek., o czym warto wiedzieć.