Czy biała biegunka to wyrok dla stada?

Puloroza, tzw. biała biegunka piskląt, to zakaźna choroba kurcząt, indycząt i bażantów wywoływana przez bakterie Salmonella pullorum. Ponieważ puloroza należy do jednostek bardzo zaraźliwych powoduje duże straty w stadzie.

Szczególnie wrażliwe na chorobę są pisklęta świeżo wyklute i w pierwszych dniach życia. U kurcząt 2-3 tygodniowych dobrze żywionych i należycie pielęgnowanych choroba występuje rzadko i ma przeważnie łagodny przebieg. Sztuki dojrzałe mogą także zakazić się białą biegunką, lecz u nich choroba zwykle nie ma wyraźnych objawów, przy czym na zakażenie bardziej wrażliwe są kury niż koguty. Drób dorosły jest nosicielem i siewcą zarazków białej biegunki. U kur zarazek usadawia się w narządach rozrodczych; prawie każde jajo zniesione przez taką kurę jest zakażone. Z jaj tych wykluwają się chore pisklęta. Często zamierają one jeszcze przed wykluciem.

Zarażenie następuje poprzez stykanie się sztuk zdrowych z chorymi oraz za pośrednictwem wody, paszy, ściółki i przedmiotów zabrudzonych kałem sztuk chorych. Do aparatu wylęgowego dostają się jaja zawierające Salmonella pullorum oraz jaja wolne od bakterii. Z pierwszych wykluwają się chore, z drugich zdrowe pisklęta. Sztuki, które przechorowały, stają się nosicielami zarazków i do końca życia znoszą zarażone jaja.

Objawy:
Pisklęta, które wykluły się z zarażonych jaj w ciągu kilku godzin po wykluciu dostają drgawek, piszczą i nagle padają. U piskląt starszych (2-20 dniowych) choroba trwa 2-3 dni. Występuje bardzo silna biegunka. Odchody są najpierw żółtozielone, potem szare, a wreszcie mlecznobiałe, czasem z domieszką krwi, zasychają wokół steku. Chore sztuki nie mają apetytu, ale chętnie piją wodę. Ponadto wydają się być smutne, nie trzymają się stada i stoją z opuszczonymi głowami, przymkniętymi oczami, nastroszonymi piórami. Pisklęta, które zaraziły się po wykluciu, padają w ciągu pierwszych dwóch tygodni życia.

U kurcząt starszych choroba trwa do dwóch tygodni. Występuje uporczywa biegunka, nastroszenie piór i powiększenie brzucha. Wszystkie sztuki, które przechorowały do końca życia stają się nosicielami, są więc źródłem zakażenia dla sztuk zdrowych. Zarazki wydalają się wraz z kałem, po osiągnięciu zaś dojrzałości osobniki rozprzestrzeniają chorobę znosząc zakażone jaja.

U kur dorosłych zakażonych białą biegunką następuje spadek nieśności. Kury znoszą jaja z trudnością, przy czym często są one zabrudzone krwią, mają cienkie skorupy lub są bez skorup. Chore sztuki chudną, brzuch staje się obwisły.

Postępowanie:
W zagrodach, w których wybuchła biała biegunka, kurczętom podaje się Biofurazolidon. Lek ten działa skutecznie, ponieważ niszczy bakterie. Jeżeli pisklęta pochodzą z jaj zniesionych przez zakażone nioski albo z nieznanego źródła – powinny otrzymywać Biofurazolidon przez pierwsze 10 dni życia. Sztuki padłe należy palić lub głęboko zakopać. Pomieszczenia, w których przebywały chore sztuki oraz przedmioty, z którymi się stykały należy odkazić 2% roztworem sody żrącej. Nawóz trzeba spalić. Jednocześnie z leczeniem chorych sztuka należy dbać o czystość pomieszczeń, sprzętów, wybiegów, paszy.

Zapobieganie:
Walka z białą biegunką piskląt polega na wykrywaniu i usuwaniu ze stada kur – nosicieli zarazków, odkażaniu aparatów wylęgowych, pomieszczeń, sprzętów i wybiegów oraz podawaniu pisklętom Biofurazolidonu. Lek ten zabezpiecza przed purolozą. Zadaje się go kurczętom w wieku od 1 do 14 dnia życia, mieszając z paszą.

W celu wykrywania nosicieli przeprowadza się specjalne badania krwi (w okresie nieśności, przed wylęgami). Sztuki będące nosicielami usuwa się ze stada. Aby takie badania przeprowadzić, trzeba zwrócić się do powiatowego instruktora hodowli drobiu.

Wybiegi przed sezonem wylęgowym posypuje się wapnem palonym i przekopuje. Na wybiegach przeznaczonych dla kurcząt nie powinny przebywać sztuki dorosłe.

Do wylęgu można brać tylko jaja od kur, u których badanie krwi nie wykazało zakażenia białą biegunką. Kury znoszące jaja do wylęgu powinny dostawać paszę bogatą w witaminy i sole mineralne.

Pisklęta powinny być trzymane w pomieszczeniach, w których podłoga jest czysta, szczelna i równa  (w szparach podłogi gromadzi się kał zawierający zarazki!). Podłogę należy myć gorącą wodą z dodatkiem sody żrącej, a po umyciu wysypać czystym piaskiem. Nie można dopuścić do gromadzenia się kału, w którym mogą znajdować się ogromne ilości zarazków. Karmidełka i poidełka powinny być takie, aby pisklęta nie mogły do nich wchodzić i zanieczyszczać znajdującej się tam wody lub paszy.

Duże znaczenie w zapobieganiu chorobie ma trzymanie drobiu w czystych, suchych i widnych pomieszczeniach oraz dobre żywienie, które zwiększa odporność organizmu. Wskazane jest, aby pisklęta do 4 dnia życia żywione były twarogiem, zsiadłym mlekiem i jajami. Jaja muszą być świeże i pochodzić od kur zupełnie zdrowych, wolnych od białej biegunki. Od czwartego dnia życia pisklętom należy dodawać do karmy świeże zielonki, takie jak młoda koniczyna, lucerna czy pokrzywa.

Agata Grudzień
studentka III roku medycyny weterynaryjnej




Zgodnie z ustawą z 4 lutego 1994 o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 94 Nr 24 poz. 83, sprost.: Dz. U. 94 Nr 43 poz. 170) oraz zmianami z dnia 9.05.2007 r. (Dz. U. Nr 99, poz. 662) za naruszenie praw własności poprzez kopiowanie, powielanie i rozpowszechnianie przedstawionych na stronach Veterynaria.pl, Vetforum.pl, Sklep.Veterynaria.pl treści bez zgody właściciela grozi grzywna oraz kara pozbawienia wolności od 6 m-cy do lat 5 (art. 115.1).