Króliki są zwierzętami dosyć odpornymi na choroby pod warunkiem, że zapewnimy im odpowiednie warunki bytowe oraz profilaktykę. W związku z tym, że chorób królików jest dużo ograniczę się do najczęściej zdarzających się u moich pacjentów oraz sygnalizowanych w e-mailach przysyłanych na stronę.
Do najgroźniejszych i śmiertelnych należą dwie choroby wirusowe przenoszone bezpośrednio z królika na królika oraz pośrednio przez owady.
Pomór królików - nazywany krwotoczną bronchopneumonią - jest stosunkowo młodą chorobą.
Pierwsze zachorowania datuje się na początku lat 80-tych dwudziestego wieku. Przebieg jest najczęściej nadostry i padają króliki bez wcześniejszych objawów choroby.
Czasami przed śmiercią odnotowuje się krótkie objawy nerwowe lub krwistą wydzielinę z jamy ustnej. Co ciekawe część królików choruje bezobjawowo. Niestety jest to niewielki odsetek.
Leczenia brak, jednak w stadzie w którym występuje ta choroba zaleca się natychmiastowe szczepienie przeciw pomorowi, które może zapobiec następnym zachorowaniom.
Profilaktyka - zaleca się szczepienie królików 6-8 tygodniowych połową dawki z powtórzeniem po miesiącu pełną dawką, a następnie co 9 miesięcy. Miniaturki zazwyczaj szczepię 1x do roku na wiosnę.
Myksomatoza - drugi największy zabójca królików.
Jest to broń biologiczna, która wymknęła się z pod kontroli człowieka. W latach 50-tych z Ameryki wywieziono ją do Australii w celu wybicia dzikich królików. Efekt osiągnięto, ale przy okazji zawleczono ją do Europy, gdzie co roku zbiera swoje żniwo.
Objawy - obecnie w Polsce występuje najczęściej w formie przewlekłej wpostaci obrzęku głowy, powiek, narządów rozrodczych. Zmiany te doprowadzają często do ślepoty, ropnego zapalenia zatok i spojówek oraz obrzęku powiek. Zwykle mimo choroby zwierzę zachowuje apetyt. W związku z tym, że jest to choroba przewlekła może trwać długo nawet do dwóch miesięcy i w 50% kończy się śmiercią. Te które przeżyły wykazują znaczne charłactwo.
Leczenia brak. Zaleca się w stadach wybijanie chorych osobników i staranną utylizacje zwłok.
Profilaktyka: Szczepienia co 6 miesięcy w stadach fermowych. Miniaturki zalecam szczepić 1x na wiosnę dwa tygodnie przed lub poszczepieniu pomoru.
Zakaźny katar
Jest to duży problem zarówno u królików fermowych jak i miniaturek. Wywoływany jest najczęściej przez bakterie z rodzaju Pasterella.
Często dotyka zwierząt w warunkach supresji czyli obniżonej odporności. Objawy - katar początkowo śluzowy przechodzący w ropny, duszność wdechowa związana z zapaleniem płuc, czasami szmery oskrzelowe i płucne.
Leczenie jest dosyć trudne i długotrwałe. W leczeniu stosuje się antybiotyki z gr. enrofloxacyn, tylozynę bądź sulfonamidy. Bez względu na rodzaj antybiotyku leczenie musi być kontynuowane długo przez 10-14dni.
Dodatkowo stosuje się leki podnoszące odporność swoistą zwierzęcia, czasami sterydy. Bardzo istotne jest podawanie zwierzęciu probiotyków czyli preparatów odtwarzające naturalna florę jelitową niszczoną przez zastosowany antybiotyk.
Encephalitozoonoza - kręcz szyi.
Jest to choroba pierwotniacza wywołana przez Encephalitozoon cuniculi (jak ktoś zapamięta to będę szczerze zdziwiony:))
Przyjmuje się że ok. 80% królików jest zarażonych tym pasożytem. Podczas spadku odporności namnaża on się w różnych komórkach w tym mózgu i nerkach. Objawy - zaburzenia równowagi, kręcz szyi i obracanie się wjedną stronę. Często występuje rozszerzenie źrenic i objawy padaczkowe. U zwierząt z uszkodzonymi nerkami obserwuję się nadmierne pragnienie i wielomocz. Leczenie - stosuje się duże dawki sterydów, sulfonamidy, antybiotyki, witaminy z gr. B.
Kamica moczowa - króliki miewają predyspozycję do odkładania się kamieni wdrogach moczowych.
Objawy to częste oddawanie moczu, zamoczone futerko w okolicach narządów moczowych, krwiomocz, napinanie brzucha.
Leczenie - antybiotykoterapia, płukanie pęcherza moczowego, dieta ze zmniejszoną ilością wapnia. Do picia zalecana jest ,,Woda Jana”, która obniża poziom wapnia w drogach moczowych. W skrajnych przypadkach stosuje się chirurgiczne usunięcie kamienia.
Profilaktyka polega na unikaniu sytuacji stresowych, stałym dostępie do wody oraz zaprzestaniu podawania dodatków mineralnych w diecie.
Bezoary - są to kamienie odkładające się w przewodzie pokarmowym powstałe z niestrawionych włosów i włókien roślinnych.
Objawy to bóle brzucha, brak bobków, częste parcia.
Leczenie - należy podać substancje poślizgowe np. olej parafinowy (5-10ml), a następnie po paru godzinach rozpocząć masaż brzucha. Niektórzy zalecają podanie soku z owocu ananasa (oczywiście wyciśniętego z owocu, a nie puszki). W razie braku efektu należy pilnie skontaktować się z wetem. W skrajnych przypadkach kamienie takie usuwa się chirurgicznie.
Chejletieloza - czyli łupież wędrujący jest jedną z częściej występujących chorób. Odpowiedzialny za to jest roztocz Cheyletiella spp. Charakterystyczny jest biały łupież i łuszczenie się naskórka. Nie występuje świąd skóry. Czasami występują miejscowe wyłysienia.
Leczenie - kąpiele w preparatach owadobóczych 3 x co 4 dni lub preparaty owadobójcze nanoszone na skórę. W związku z tym że pasożyt bytuje również w szparach podłogowych zaleca się spryskanie podłóg.
Świerzb uszny - częste schorzenie u królików fermowych
Objawy - czarne strupowate zmiany w uszach, silne potrząsanie głową.
Leczenie - stosuje się preparaty pasożytobójcze. Najlepiej działa preparat Biodylon Mitius. Uszy smaruje się 3 x co 4 dni. Można też zastosować iwermektynę w zastrzykach stosując 4x co 7 dni.
Grzybica - też jedno z częściej występujących schorzeń w królikarniach.
Wywołuje je grzyb z rodzaju Microsporum lub Trichophyton. Zmiany stwierdza się na głowie, uszach, łapach. Występują całkowite lub częściowe wyłysienia, skórę pokrywają łuski: typowy jest lekki świąd
Leczenie: stosuje się preparaty miejscowe: Imaverol, Fungiderm, Clotrimazol. Czasami dodatkowo podaje się leki przeciwgrzybicze doustnie.
Przy uporczywie nawracających grzybicach zaleca się szczepienia przeciw grzybicy. Ważne jest także dokładna dezynfekcja klatek po leczeniu.
Zapalenie skóry podeszwowej - wywoływane jest przez gronkowca złocistego na podeszwach tylnych kończyn.
Objawy - chód na palcach, niechęć do ruchu, ogniskowe zaczerwienienia i obrzęk skóry. Schorzeniu sprzyja twarde podłoże i nadwaga zwierzęcia. W leczeniu stosuje się antybiotyki w iniekcji i stosowane miejscowo.
Zęby
Na koniec chciałbym poruszyć temat zębów królików. Zęby królików, które nie mają wad zgryzu nie obcina się. Zcierają się one same ząb o ząb, oraz przy gryzieniu twardych pokarmów. Natomiast królikom z wadami zgryzu siekacze należy korygować bardzo często, nawet co 2-3 tygodnie. Ropnie zębowe - często zdarzają się u królików.
Wywołane są one często pasterellą, gronkowcem czasami promienicą. Leczenie trudne - polega na stosowaniu antybiotyków, leczeniu miejscowym, usuwaniu zębów.