Ogólnie rzecz biorąc, szczepienia zwierząt można podzielić na tzw. core (bezwzględne) oraz non core (względne). Core oznacza, że dane szczepienie jest wskazane dla wszystkich osobników danego gatunku, niezależnie od stopnia narażenia oraz trybu życia zwierzęcia. Non core – są to szczepienia, które lekarz weterynarii zaleca po uprzednim wywiadzie na temat ewentualnego ryzyka zarażenia daną chorobą, a czasami wręcz je odradza.
Szczepienia bezwzględne
Obowiązkowo (w sensie profilaktyczno – zdrowotnym, nie – prawnym) szczepimy psy na parwowirozę, nosówkę, chorobę Rubartha oraz na wściekliznę (prawny obowiązek szczepień).
Schemat:
1) Szczeniak poniżej trzech miesięcy:
- pierwsze szczepienie w wieku 6-8 tygodni: parwowiroza, choroba Rubartha, nosówka
- drugie szczepienie po 3 – 4 tyg. (nie później niż po 5 tygodniach): parwowiroza, choroba Rubartha, nosówka oraz wścieklizna (jeśli pies skończył 3 miesiące)
- trzecie szczepienie po 3 – 4 tygodniach: parwowiroza, nosówka, ewentualnie wścieklizna – jeżeli potrzebujemy oznaczyć poziom przeciwciał do paszportu lub jest to pies myśliwski (szczególne zagrożenie wścieklizną)
- po 12 miesiącach zakończenie szczepienia gruntownego: parwowiroza, choroba Rubartha, nosówka, wścieklizna
- na parwowirozę, chorobę Rubartha i nosówkę szczepimy co trzy lata
- na wściekliznę szczepimy co 3-4 lata w zależności od zaleceń producenta szczepionki (uwaga!! W Polsce obowiązek ustawowy szczepienia corocznego na wściekliznę!!)
2) Szczeniak powyżej trzech miesięcy:
- pierwsze szczepienie: parwowiroza, choroba Rubartha, nosówka oraz wścieklizna
- drugie szczepienie po 3-4 tygodniach: parwowiroza, choroba Rubartha, nosówka i ewentualnie wścieklizna
- po 12 miesiącach: parwowiroza, choroba Rubartha, nosówka oraz wścieklizna
- powtórzenia jak w schemacie wyżej
Uwaga! Szczepienie przeciwko wściekliźnie jest obowiązkowe w sensie prawnym dla wszystkich psów powyżej trzech miesięcy życia (do 30 dni od ukończenia przez psa tego wieku); powtarzać je należy corocznie, niezależnie od tego, co zaleca producent szczepionki.
Szczepienia względne
Leptospiroza – szczepimy psy lubiące kąpać się lub pić z sadzawek i innych zbiorników wodnych, które mogą być miejscem bytowania bakterii Leptospira. Szczepionki zawierają tylko 2 spośród wielu serotypów Leptospira interrogans; brak odporności krzyżowej. Schemat szczepienia jak w chorobie Rubartha, jednak powtarzać należy częściej, bo co 6-12 miesięcy (w zależności od stopnia narażenia na patogen).
Parainfluenza – z reguły szczepimy każde szczenię (możnaby więc zaliczyć to szczepienie do bezwzględnych, jednakże w momencie, gdy gruntowne szczepienie rozpoczynamy u psa dorosłego, możemy z niego zrezygnować). Można pierwszy raz zaszczepic już w wieku 1-4 tygodniu życia, jeśli oczekiwana jest ekspozycja na patogen wywołujący tą chorobę, jak np. pobyt w zbiorowiskach psów. Rutynowo pierwsze szczepienie wykonujemy w wieku 8 tygodni, powtarzamy za około 4 tygodnie, kolejny raz po 12 miesiącach; powtórki wykonujemy co 3 lata. Dostępne są warianty szczepionki połączone z Bordetella – stosuje się je donosowo, zwierzę jest uodpornione już w 72 godziny po szczepieniu i ochrona ta jest aktywna rok.
Herpeswiroza – szczepimy tylko w populacjach z danym problemem; szczepi się suki 3-4 tygodnie przed porodem.
Borelioza – ostatnio bardzo modne i rozreklamowane szczepienie; jednak nie jest zalecane; około 95% psów ma przeciwciała przeciwko Borrelia burgdorferi, miały już więc kontakt z tym patogenem. Stwarza to przy zaszczepieniu ryzyko powstania kompleksów immunologicznych antygen – przeciwciało. Poza tym skuteczność szczepionki też jest ograniczona, bo tylko około 1% zaszczepionych psów nabiera odporność na tę chorobę. Dostępna jest szczepionka markerowa; dzięki temu jest możliwe odróżnienie zaszczepionego od zakażonego psa (w przypadku konieczności diagnostycznego potwierdzenia lub wykluczenia tej choroby).
Babeszjoza – szczepionka jest dopuszczona we Francji; również niezalecana, gdyż jest możliwość wystąpienia choroby po zaszczepieniu (małe bezpieczeństwo szczepionki).
Tężec – zazwyczaj takich szczepień nie wykonuje się, gdyż psy są bardzo mało podatne na tą chorobę. Szczepić można jednak psy ulegające często zranieniom (np. greyhoundy, które mają bardzo cienką skórę). Zalecane jest też zaszczepienie psa z kilkutygodniowym zranieniem.
Przypadki wyjątkowe:
- nie szczepimy psów z chorobami autoimmunologicznymi (oczywiście z wyjątkiem ustawowo nakazanego szczepienia przeciwko wściekliznie)
- jeśli pies w szczenięctwie przeszedł parwowirozę – szczepimy po roku na tą chorobę dopiero
- suki 3-4 tygodnie przed porodem szczepimy przeciwko parwowirozie.
Informacje te zostały zgromadzone podczas realizowania bloku Heimtiere/Gesundheitsvorsorge na LMU Monachium.
stud.wet. Katarzyna Paździor
