Choroby układu oddechowego kotów, Cz.1

Główne zadanie układu oddechowego polega na:
•    wysycaniu krwi tlenem,
•    regulacji równowagi kwasowo-zasadowej przez wydalanie CO2. 

Na układ oddechowy wpływają też choroby niedotyczące układu oddechowego, jak: choroby serca, niedokrwistość, wstrząs, kwasica, mogące prowadzić do kompensacyjnych zmian oddychania. Dlatego w celu uniknięcia błędów w rozpoznawaniu ważne jest dokładne badanie kliniczne z uwzględnieniem wszystkich możliwych narządów i układów. 

Lokalizację uszkodzeń układu oddechowego ułatwia ustalenie objawów ze strony układu oddechowego. Na przykład kichanie jest reguły objawem chorób nosa. Duszność wdechowa ze świstami oddechowymi lub bez świstów wskazuje na choroby górnych dróg oddechowych lub jamy opłucnej. Z kolei duszność wydechowa jest zazwyczaj związana z chorobą dolnych dróg oddechowych, szczególnie oskrzeli. 

Choroby nosa.

W obrębie nozdrzy stwierdza się głównie owrzodzenia mogące być objawem zakażenia kaliciwirusem lub kontaktu z chemikaliami drażniącymi skórę. W obu przypadkach może dojść do tworzenia owrzodzeń w jamie ustnej, szczególnie na języku. W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić raka płaskonabłonkowego – najczęstszy nowotwór nosa, występujący głównie u starszych kotów z niepigmentowanym lusterkiem nosa, poddawanych nadmiernej ekspozycji na światło słoneczne. Wczesnymi objawami są:
•    zaczerwienienie skóry,
•     tworzenie strupiastych owrzodzeń.

W przypadku braku leczenia może dojść do zezłośliwienia zmian i rozwoju miejscowo inwazyjnego, ale niedającego przerzutów raka płaskonabłonkowego. 

Rozpoznanie opiera się na objawach, wywiadzie i badaniu histopatologicznym. W stadium początkowym zapalenie skóry wywołane światłem słonecznym może reagować na leczenie zachowawcze obejmujące zmniejszenie ekspozycji na światło słoneczne i stosowanie środków chroniących przed promieniowaniem UV. 

W przypadku raka płaskonabłonkowego koniczne jest radykalne postępowanie lecznicze, tzn. Należy wziąć pod uwagę leczenie chirurgiczne. Skuteczne są także:
•    radioterapia,
•    fototerapia,
•     krioterapia.

Zdecydowanie rzadszymi chorobami nosa są:
•    choroby autoimmunologiczne,
•     grzybice,
•     idiopatyczna utrata pigmentu,
•     hiperpigmentacja nosa u rudych kotów.

Zwężenie nozdrzy, spotykane często u brachycefalicznych ras psów, u kotów występuje rzadko. Istnieją doniesienia o przypadkach u kotów perskich z wyraźnymi szmerami oddechowymi. Zwężenia leczy się operacyjnie. 

Choroby jamy nosowej. 

Zazwyczaj łatwo zlokalizować chorobę na podstawie objawów klinicznych. Stany chorobowe jamy nosa stwarzają jednak duże trudności w diagnostyce różnicowej ze względu na ograniczony dostęp do jamy nosowej, nieliczne objawy kliniczne i dużą liczbę czynników uszkadzających. 

Objawy kliniczne i wywiad mają często duże znaczenie diagnostyczne. Polipy nosogardzieli i wady rozwojowe są charakterystyczne dla młodych kotów, podczas gdy procesy nowotworowe i choroby zębów występują raczej u starszych zwierząt. Ostre, krótkotrwałe stany chorobowe są często wywołane przez kaliciwirusy i herpeswirusy, szczególnie gdy brak danych z wywiadu o przeprowadzonych szczepieniach lub gdy z wywiadu wynika, że kot miał kontakt ze zwierzętami o podobnych objawach. 

W każdym wypadku wskazane jest dokładne badanie kliniczne. Musi obejmować oględziny:
•    okolicy twarzowej,
•     podniebienia twardego i miękkiego,
•     języka,
•     zębów,
•    szczęki,
•     gardła.

W przypadku stanów przewlekłych należy zastosować inne metody diagnostyczne u kota poddanego znieczuleniu. Uzyskane dane o zaawansowaniu, lokalizacji i rodzaju procesu chorobowego mogą być użyteczne w poznaniu etiologii, leczeniu i rokowaniu. 

Grzybicze zapalenie nosa.

Grzybicze zapalenie jamy nosowej nie jest u kotów tak rozpowszechnione jak u psów. Zazwyczaj przyczyną jest Cyptococcus neoformans, ale w poszczególnych przypadkach stwierdza się także:
  • Apsergillus,
  • Penicillum,
  • Trichosporon.
Grzybicze zapalenie nosa charakteryzuje się:
•    kichaniem,
•     wypływem z nosa,
•     zmianami skórnymi,
•     wypadaniem mięsopodobnych tworów z otworów nosowych,
•     deformacją nosa wskutek zniszczenia kości twarzowych,
•     objawami neurologicznymi. 

Rozpoznanie należy potwierdzić za pomocą izolacji czynnika zakaźnego i badania cytologicznego. W celu potwierdzenia kryptokokozy i kontroli rezultatu leczenia można stosować test serologiczny wykrywający antygen Cryptococcus w surowicy.
Nie można jednak wykluczyć wyników fałszywie ujemnych, powodowanych prawdopodobnie ograniczeniem stanu chorobowego do błony śluzowej nosa. 

Polipy nosogardzieli.

Polipy nosogardzieli są głównie problemem młodych kotów. Zbudowane są z przerośniętej tkanki ziarninowej pokrytej nabłonkiem. Punktem wyjścia jest trąbka Eustachiusza lub ucho środkowe. Z tego względu zapalenie ucha środkowego jest często chorobą towarzyszącą, zazwyczaj przebiegająca bezobjawowo. Jeżeli polipy rozwiną się w kierunku donosowym, osiągają ostatecznie nosogardziel powyżej podniebienia miękkiego.

Klinicznie choroba objawia się:
•    kichaniem,
•    wypływem z nosa,
•     furczącymi szmerami oddechowym,
•    objawami zapalenia ucha środkowego i zewnętrznego przewodu słuchowego.

Zapalenie błony śluzowej nosa o innym podłożu.

Czasami przyczyną jednostronnego wypływu z nosa jest obecność ciała obcego. Klinicznie objawia się to gwałtownym, silnym, prawie nieustającym kichaniem. Jeżeli ciało obce nie zostanie usunięte, rozwija się śluzowo-ropne jednostronne zapalenie jamy nosowej. Ciała obce trzeba usuwać pod kontrola endoskopu tak szybko, jak to możliwe. W przypadku niepowodzenia można liczyć na połknięcie lub wydalenie ciała obcego wraz z wydzieliną. 

Antybiotyki stosowane ogólnie zmniejszają nasilenie wtórnych zakażeń. Choroby ogólne, np. zarzucanie treści przy przełyku olbrzymim, także mogą prowadzić do zapalenia jamy nosowej. 

Choroby krtani. 

Choroby krtani są najczęściej wywoływane przez próby intubacji znieczulonego kota. Dochodzi wtedy do skurczów jatrogennych. 

Rzadsze są doniesienia na temat występowania u kotów porażenia krtani. Objawami klinicznymi są:
•    świsty krtaniowe,
•    wysiłkowe zaburzenia krążenia,
•    zmiana głosu. 

Charakterystyczne są paradoksalne ruchy fałdów głosowych – rozszerzenie szpary głośni przy wydechu i zwężenie przy wdechu. 

Leczenie chirurgiczne polega na jednostronnej resekcji chrząstki nalewkowej lub częściowej laryngoktomii. Porażenie krtani pojawiające się w starszym wieku może stanowić wstępne stadium uogólnionej i postępującej choroby nerwowo-mięśniowej. 

Nowotwory krtani są u kotów bardzo rzadkie. Najczęściej spotyka się chłoniaki i raki płaskonabłonkowe. Pomimo, że opisano przypadek chłoniaka u dwuletniego kota, choroba ta zazwyczaj występuje u zwierząt starszych. Obserwuje się:
•    duszność,
•    świsty krtaniowe,
•     zmianę głosu,
•     kaszel. 

Rokowanie jest złe. 

Postępowanie terapeutyczne ma na celu ułatwienie oddychania – osiąga się to przez wykonanie tracheostomii. 

CDN.